...για τα έργα και τις ημέρες των προέδρων Πωλ Καγκάμε της Ρουάντας, Γιοουέρι Μουσεβένι της Ουγκάντας, Λωράν Ντεζιρέ Καμπιλά του Κονγκό, και μερικοί χάρτες.
Μέρος Β΄ (συνέχεια)
Στα σύνορα της Ρουάντας με το Ζαΐρ -τώρα το λένε Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό- βρίσκεται η λίμνη Κιβού. Πέρα από την λίμνη, στο ανατολικό Ζαΐρ, σε μια περιοχή που έχει το όνομα της λίμνης και έκταση λίγο μικρότερη από την Ελλάδα, ζουν πολλοί ρουαντόφωνοι, στην πλειοψηφία τους τούτσι. Ήταν εγκατεστημένοι εκεί προ αμνημονεύτων χρόνων, από τότε που το Κιβού ανήκε στο βασίλειο της Ρουάντας. Στα τέλη της δεκαετίας του τριάντα οι βέλγοι είχαν φέρει κι' άλλους ρουαντέζους στο Κιβού να δουλέψουν εργάτες. Ύστερα ήρθαν κι' οι άλλοι, με τους διωγμούς του Καϊμπάντα. Έτσι, στην δεκαετία του ενενήντα, επί συνολικού πληθυσμού τριάμισι εκατομμυρίων, στην επαρχία του Βόρειου Κιβού ζούσαν πάνω από ένα εκατομμύριο ρουαντόφωνοι. Η συμβίωση με τους ντόπιους νάντε, χούντε και νιάνγκα δεν ήταν πάντα αρμονική. Η παλαβή τριακονταετία του Μομπούτου είχε φροντίσει να μπολιάσει με έριδες και ζιζάνια όλη την περιοχή.
Στο Νότιο Κιβού πάλι, σ΄ ένα οροπέδιο τρεις χιλιάδες μέτρα υψόμετρο, ζούσαν από τον 17ο αιώνα οι μπανιαμουλέγκε, μία συμπαγής μειονότητα αγελαδοτρόφων τούτσι, κάπου εξήντα χιλιάδες ψυχές. Οι μπανιαμουλέγκε δεν ανακατεύονταν στα πολιτικά. Ώσπου το 1965 έφτασαν εκεί οι Σίμπα -τα λιοντάρια του νεκρού πια Λουμούμπα- κυνηγημένοι από τους μισθοφόρους του Ζαν Σραμ, του βέλγου γαιοκτήμονα που έγινε πολέμαρχος. Εξαθλιωμένοι από την πείνα, οι Σίμπα έπεσαν με τα μούτρα στα κοπάδια των μπανιαμουλέγκε, οπότε οι μπανιαμουλέγκε πήραν τα όπλα που τους έδωσε ο Μομπούτου και ένωσαν τις δυνάμεις τους με την κυβέρνηση μέχρι την τελική εξόντωση των ανταρτών. 'Oμως που οι Σίμπα ήταν στην πλειοψηφία τους της φυλής των μπέμπε, και οι μπέμπε ήταν αυτόχθονες κογκολέζοι, γείτονες των μπανιαμουλέγκε. Από τότε, οι πληγές και οι μνησικακίες δεν έλεγαν να επουλωθούν.
Το ένα εκατομμύριο χούτου που έφτασε στο Κιβού τον Ιούνιο του 1994 χτύπησε την περιοχή σαν σεισμός. Οι πρόσφυγες εγκαταστάθηκαν σε τρεις ντουζίνες καταυλισμούς, σ’ ολη την ζαϊρινή όχθη της λίμνης, από την Γκόμα ως την Ουβίρα, άμα μπεις στον κόπο να δείς έναν χάρτη. Ψάχνοντας για κείνο που κάποιοι κάποτε το είπαν ζωτικό χώρο, οι νεόφερτοι έπεσαν πάνω στους παλιούς κατοίκους της περιοχής. Οι ένοπλοι από τους καταυλισμούς έβγαιναν στα χωριά και τις αγροικίες των ντόπιων, λεηλατούσαν, βίαζαν και σκότωναν. Τα θύματα βέβαια ήταν κυρίως οι τούτσι, και προπάντων οι μπανιαμουλέγκε με τα ωραία γελάδια. Απομονωμένοι από τους υπόλοιπους ρουαντόφωνους, οι μπανιαμουλένγκε αισθάνθηκαν -και δικαιολογημένα- ως είδος υπό εξαφάνισιν. Δέχθηκαν, λοιπόν, με ευγνωμοσύνη την χείρα βοηθείας που τους έτεινε ο Πωλ Καγκάμε στέλνοντας τους όπλα και κάμποσους δικούς τους που είχαν υπηρετήσει στο FPR να βοηθήσουν. Όμως η ρουαντέζικη ανάμειξη στα εσωτερικά του Ζαΐρ τους κακοφάνηκε των ζαϊρινών ιθυνόντων, οι οποίοι θεώρησαν πως για όλα φταίνε οι μπανιαμουλέγκε, οι οποίοι στο κάτω κάτω της γραφής δεν ήταν ζαϊρινοί, συνεπώς μπορούσαν να τους ξεκάνουν ή τουλάχιστον να τους διώξουν πίσω στη Ρουάντα. Τον Σεπτέμβρη του 1996 τα λόγια γίνανε έργα, η πολιτοφυλακή των μπανιαμουλέγκε ανταπέδωσε τις φιλοφρονήσεις, η κρίση κλιμακώθηκε, και το FPR εισέβαλε στο Ζαΐρ να προστατέψει τους απειλούμενους ομοεθνείς.
Βέβαια, η εισβολή δεν έγινε μόνο για την χάρη των μπανιαμουλέγκε. Ούτε χωράει αμφιβολία πως η ύπαρξη των προσφυγικών καταυλισμών έθετε ένα σοβαρό πρόβλημα ασφάλειας στο νέο καθεστώς της Ρουάντας. Κι’ αφού το Συμβούλιο Ασφαλείας δεν ήθελε να λύσει το πρόβλημα, ανέλαβε να το κάνει ο Πωλ Καγκάμε. Όπως όμως αποδείχτηκε, το βλέμμα του έφτανε πέρα από τους καταυλισμούς. Μέχρι την μακρινή Κινσάσα.
Όμως ο Πωλ δεν ήταν ο μόνος με προβλήματα στα σύνορά του με το Ζαΐρ. Ούτε ο μόνος που κοίταζε μακριά.
Κονγκό (πρώην Ζαΐρ) www.sweetmarias.com
Πρώτα απ’ όλα, ο Μομπούτου είχε ανοιχτούς λογαριασμούς με την Ανγκόλα, τον πρόεδρο Ντος Σάντος και τους κομμουνιστές του MPLA, που μετά τον αιματηρότατο εμφύλιο ήταν τώρα στα πράγματα. Από την δεκαετία του εβδομήντα, ο Μομπούτου υπέθαλπε το αντάρτικο της UNITA, τον Τζόνας Σαβίμπι δηλαδή, τον οποίο υποστήριζαν οι αμερικάνοι. Όμως η διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης έφερε τους αμερικάνους πιο κοντά στο MPLA, διότι είτε με τον Ντος Σάντος είτε με τον Σαβίμπι η Ανγκόλα έχει πετρέλαιο και οι δουλειές είναι δουλειές, οπότε ο Σαβίμπι περίσσευε. Ο Ντος Σάντος λογάριαζε λοιπόν να μπει στο Ζαΐρ και να τελειώνει και με δαύτον και με τον Μομπούτου, τώρα που τους είχε αφήσει και τους δύο σύξυλους η Υπερδύναμη. Για τον Σαβίμπι λέγεται πως τελικώς τον καθάρισαν ισραηλινοί πράκτορες μαζί με νοτιοαφρικανούς μισθοφόρους, νομίζω το 2002.
Ύστερα, ήταν και ο Γιοουέρι Μουσεβένι που είχε πρόβλημα με τον Μομπούτου. Και τούτο διότι ο Μομπούτου άφηνε τον σουδανέζικο στρατό και τους ουγκαντέζους αντικαθεστωτικούς να επιχειρούν από το ζαϊρινό έδαφος εναντίον της Ουγκάντας, επειδή η Ουγκάντα υπέθαλπε τους σουδανούς αντικαθεστωτικούς στο νότιο Σουδάν. Σημειωτέον πως, αν και το Νταρφούρ -τα πετρέλαια του οποίου οι ισλαμισταί του Χαρτούμ παρεχώρησαν στους κινέζους και όχι στις δυτικές πολυεθνικές- είναι πολύ μακριά από το νότιο Σουδάν, δεν είναι αρκετά μακριά ώστε να μην μπορεί να το φτάσει κανείς από την Ουγκάντα, ειδικά αν βάλει πόδι στο νότιο Σουδάν. Παρά την κοινή αντίληψη, τίποτε δεν είναι αρκετά μακριά στην Αφρική, γιατί όπως θα δούμε πιο κάτω, η Αφρική έχει πλατείς, ανοιχτούς ορίζοντες, κι' όποιος θέλει μπορεί να δει μακριά.
Στο τέλος της λίστας βρισκόταν και το δίδυμο αδερφάκι της Ρουάντας, το μικρό Μπουρούντι. Ο εμφύλιος ξέσπασε εκεί το 1993, όταν ο στρατός έκανε πραξικόπημα και σκότωσε τον πρώτο εκλεγμένο πρόεδρο της χώρας, τον χούτου Μελχιόρ Νταντάγιε. Οι χούτου ξέσπασαν στους άμαχους τούτσι, και ο στρατός ανταπέδωσε με σφαγές των άμαχων χούτου. Ο Μομπούτου υποστήριζε τους χούτου, φιλοξενούσε τους πρόσφυγες και όπλιζε τους αντάρτες. Τέλος πάντων, οι πάντες είχαν κάποιο λόγο να ξεφορτωθούν τον Μομπούτου. Μόνο που έπρεπε να βρουν κάποιον να βάλουν στη θέση του.
Κανένας
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου