Ο Καμπιλά στην Κινσάσα (Panoramio)
...για τα έργα και τις ημέρες των προέδρων Πωλ Καγκάμε της Ρουάντας, Γιοουέρι Μουσεβένι της Ουγκάντας, Λωράν Ντεζιρέ Καμπιλά του Κονγκό, κι' ακόμα μερικές φωτογραφίες.
Μέρος Β΄
Κανονικά, ο Λωράν Ντεζιρέ Καμπιλά, ο επονομαζόμενος Μζέε, δηλαδή ο Σεβάσμιος, έπρεπε να αναγορευθεί ο ήρωας του εικοστού αιώνα. Αυτός ο καταστρόγγυλος άνθρωπος γεννήθηκε το 1939 στην Κατάνγκα, και ανήκε στην φυλή λούμπα. Αν και δεν ήξερε καλή μπάλα, ήθελε να παίζει κυνηγός για να βάζει γκολ. Σπούδασε πολιτική φιλοσοφία στο Παρίσι, το Νταρ-ες-Σαλαάμ και την Τασκένδη, αν και για πολλούς αυτό ήταν εντελώς αδύνατον, αφού τον ίδιο καιρό ήταν σημαίνον στέλεχος της νεολαίας του Λουμούμπα, με πλούσια δράση στην καταστολή της βελγοκίνητης εξέγερσης του Τσόμπε. Κατάφερε μετά να φτιάξει το δικό του μαρξιστικό-μαοϊστικό κράτος στο ανατολικό Ζαΐρ, στο Κιβού για την ακρίβεια, κι' έτσι απέκτησε τους τίτλους Καμπιλά-Ιδρυτής, Καμπιλά-Φως, Καμπιλά-Φρουρός, ως και το επουράνιο Καμπιλά-Δημιουργός, το τελευταίο πιθανώς γιατί υπήρξε αυτοδημιούργητος και ικανότατος επιχειρηματίας, πρόκοψε στις αμαρτωλές εξαγωγές ελεφαντόδοντου, δερμάτων λεοπαρδάλεως, ορυκτών και πολύτιμης ξυλείας. Μέχρι και ο Ερνέστο Γκεβάρα, που τον γνώρισε την δεκαετία του εξήντα, τότε που ο αργεντίνος προσπάθησε να στήσει αντάρτικο στο Κονγκό, έγραψε γι' αυτόν πως ήταν πιο πολύ λαθρέμπορος παρά επαναστάτης. Επί Μομπούτου, ο Καμπιλά εξαφανίστηκε από το πολιτικό προσκήνιο μαζί με το κράτος του, αν και με τις άλλες του δραστηριότητες απέκτησε διαμερίσματα στο Παρίσι, βίλες στο Νταρ ες Σαλαάμ και την Καμπάλα, και πολλά παιδιά με διαφορετικές γυναίκες.
Ο Γιουέρι Μουσεβένι γνώριζε τον Λωράν Ντεζιρέ Καμπιλά από την Καμπάλα. Αργότερα, τον σύστησε και στον Πωλ Καγκάμε. Οι δύο πρόεδροι διέκριναν στο πρόσωπο του Μζέε τον ιδανικό αντικαταστάτη του Μομπούτου για πολλούς λόγους. Πρώτον, ο Μζέε ήταν τυχοδιώκτης. Δεύτερον, ήταν μεγαλομανής. Τρίτον, ήταν πολιτικά ξοφλημένος, άρα χειραγωγήσιμος. ΄Η τουλάχιστον έτσι νόμιζαν.
Τον Οκτώβριο του 1996, με την επέμβαση του FPR στο Νότιο Κιβού εν εξελίξει, ένα νέο κίνημα είδε το θαμπό τροπικό φως του Κιβού: η Συμμαχία Δημοκρατικών Δυνάμεων για την Απελευθέρωση του Ζαΐρ, και για την συντομία AFDL. Πολιτικώς, το AFDL ήταν μια συμμαχία πέντε σφραγίδων, εκ των οποίων η μία ανήκε στον -ποιόν λες εσύ;- εκλεκτό των προέδρων Ρουάντας και Ουγκάντας, Λωράν Ντεζιρέ Καμπιλά. Στρατιωτικώς πάλι, η μόνη αξιόμαχη δύναμη που διέθετε ήταν οι μερικές εκατοντάδες μαχητές του Αντρέ Κισάσε Νγκάντου, ενός λουμουμπιστή από την Κατάνγκα που δεν καλόβλεπε την παρουσία των ρουαντέζων στο Κονγκό, καταλάβαινε όμως πως χωρίς αυτούς ο Μομπούτου δεν έφευγε. Για να πούμε δηλαδή την μαύρη αλήθεια, το AFDL ήταν το φύλλο συκής του FPR, που χάρη στην αμερικάνικη βοήθεια είχε τώρα εξαίρετο επικοινωνιακό υλικό, περισσότερα αυτοκίνητα και βαρύ οπλισμό από τα μεταχειρισμένα του πρώην ανατολικού μπλόκ, και μπορούσε να επέμβει αποτελεσματικά πέραν των συνόρων της Ρουάντας.
Η Επανάσταση κατά του Μομπούτου άρχισε με τον βομβαρδισμό των προσφυγικών καταυλισμών από το πυροβολικό του FPR. Οι πρώην FAR και η πολιτοφυλακή αντιστάθηκαν όπως όπως, κι' ύστερα υποχώρησαν για να ενώσουν τις δυνάμεις τους με συνονθύλευμα των απλήρωτων ληστών που ονομαζόταν ζαϊρινός στρατός. Εν όψει τοιαύτης επιχειρησιακής δυσπραγίας, ο Μομπούτου ζήτησε από τον Ντομινίκ ντε Βιλπέν να του πέψει μερικούς μισθοφόρους σαν εκείνους που έκαναν θραύση στην δεκαετία του εξήντα, όπως ο διαβόητος ιρλανδός Μάϊκ "Μαντ Ντογκ" Χόαρ, ο Μπομπ Ντενάρ και άλλοι. Μα το μόνο που βρήκαν κι' έστειλαν οι γάλλοι -καθόλου φορμαρισμένοι μετά την σπαλιόρα του 1994- ήταν όλοι κι' όλοι δυο εκατοντάδες σερβοβόσνιοι νταήδες, ικανότατοι βεβαίως για επιχειρήσεις εθνοκάθαρσης στην Σρεμπρένιτσα, οπωσδήποτε όμως ανίκανοι μέχρι απελπισίας στην μάχη.
Έμειναν μες στη μέση οι πρόσφυγες, μια δυσκίνητη, σάρκινη μάζα στο έλεος των οβίδων, κοπάδι που σκόρπισε να σωθεί στη ζούγκλα. Λένε πως τους πρόσφυγες τους εντόπιζαν στην ζούγκλα δύο αμερικάνικα Λόκχηντ που επιχειρούσαν από το Έντεμπε. Ύστερα, έφταναν ειδικές μονάδες του FPR να τους ξεκάνουν. Με σφυριά, λέει μία αξιόπιστη πηγή, για περισσότερη διακριτικότητα και οικονομία. Από τους επιζήσαντες άλλοι πέθαναν από την πείνα και τις αρρώστιες, άλλοι βρέθηκαν στην ενδοχώρα, κι΄ άλλοι γύρισαν δια της βίας στη Ρουάντα, στις μαζικές δολοφονίες, τις εξαφανίσεις και την θλιμμένη της ομορφιά. Ο ΟΗΕ έστειλε μια επιτροπή να ερευνήσει επιτοπίως την κατάσταση, όμως ο Μζέε δεν ενέκρινε την ιδέα. Πάντως, σύμφωνα με την Ύπατο Αρμοστή για τους Πρόσφυγες Σαγκάτο Ογκάτα, περίπου τριακόσιες χιλιάδες άμαχοι ξεπαστρεύτηκαν σ΄ εκείνη την εισβολή.
Η Ουγκάντα, η Ανγκόλα και το Μπουρούντι εισέβαλαν στο Ζαΐρ με τον νέο χρόνο. Εν τω μεταξύ, ο Καμπιλά εδραίωνε την θέση του στην ηγεσία του AFDL. Παρά τις διαμαρτυρίες του Κισάσε Νγκάντου, εμφανιζόταν πλέον ως ο πρόεδρος του κινήματος κι' έκανε δηλώσεις στα διεθνή μέσα. Λίγο μετά, οι πέντε συνιστώσες του AFDL έγιναν μία, και ο Κισάσε Νγκάντου δολοφονήθηκε από τους τούτσι που του είχε δώσει το FPR να τον φυλάνε. Έτσι ο Μζέε επεβλήθη ως αρχηγός της Επαναστάσεως και επισήμως.
Η συμμαχία νίκησε εύκολα τους ξυπόλυτους ζαϊρινούς. Τον Μάϊο του 1997, ο Μζέε μπήκε στην Κινσάσα, ορκίστηκε Πρόεδρος της Δημοκρατίας, και ξανάδωσε στη χώρα το παλιό όνομα που είχε επί Λουμούμπα: Κονγκό. Ή πιο επίσημα, Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό. Η σύνθεση της νέας κυβέρνησης είχε κάποιο ενδιαφέρον. Ο υπουργός υγείας, για παράδειγμα, ήταν θαυμαστής του Κιμ Ιλ Σουνγκ, και ο συνάδελφός του των εξωτερικών έλεγε πως ήταν ψυχαναλυτής γιατί είχε χρηματίσει σωφέρ του διασήμου Ζακ Λακάν στο Παρίσι. Ωστόσο, στις επιτελικές θέσεις του κογκολέζικου στρατού τα πράγματα ήταν πιο σοβαρά. Ο Τζέιμς Καμπαρέμπε, φερ' ειπείν, πρώην υπασπιστής του Πωλ, επικεφαλής της εισβολής στο Κονγκό και οργανωτής της σφαγής των προσφύγων, έγινε αρχηγός του επιτελείου και εξ απορρήτων του Λωράν Ντεζιρέ Καμπιλά.
Ο Γιουέρι Μουσεβένι γνώριζε τον Λωράν Ντεζιρέ Καμπιλά από την Καμπάλα. Αργότερα, τον σύστησε και στον Πωλ Καγκάμε. Οι δύο πρόεδροι διέκριναν στο πρόσωπο του Μζέε τον ιδανικό αντικαταστάτη του Μομπούτου για πολλούς λόγους. Πρώτον, ο Μζέε ήταν τυχοδιώκτης. Δεύτερον, ήταν μεγαλομανής. Τρίτον, ήταν πολιτικά ξοφλημένος, άρα χειραγωγήσιμος. ΄Η τουλάχιστον έτσι νόμιζαν.
Τον Οκτώβριο του 1996, με την επέμβαση του FPR στο Νότιο Κιβού εν εξελίξει, ένα νέο κίνημα είδε το θαμπό τροπικό φως του Κιβού: η Συμμαχία Δημοκρατικών Δυνάμεων για την Απελευθέρωση του Ζαΐρ, και για την συντομία AFDL. Πολιτικώς, το AFDL ήταν μια συμμαχία πέντε σφραγίδων, εκ των οποίων η μία ανήκε στον -ποιόν λες εσύ;- εκλεκτό των προέδρων Ρουάντας και Ουγκάντας, Λωράν Ντεζιρέ Καμπιλά. Στρατιωτικώς πάλι, η μόνη αξιόμαχη δύναμη που διέθετε ήταν οι μερικές εκατοντάδες μαχητές του Αντρέ Κισάσε Νγκάντου, ενός λουμουμπιστή από την Κατάνγκα που δεν καλόβλεπε την παρουσία των ρουαντέζων στο Κονγκό, καταλάβαινε όμως πως χωρίς αυτούς ο Μομπούτου δεν έφευγε. Για να πούμε δηλαδή την μαύρη αλήθεια, το AFDL ήταν το φύλλο συκής του FPR, που χάρη στην αμερικάνικη βοήθεια είχε τώρα εξαίρετο επικοινωνιακό υλικό, περισσότερα αυτοκίνητα και βαρύ οπλισμό από τα μεταχειρισμένα του πρώην ανατολικού μπλόκ, και μπορούσε να επέμβει αποτελεσματικά πέραν των συνόρων της Ρουάντας.
Η Επανάσταση κατά του Μομπούτου άρχισε με τον βομβαρδισμό των προσφυγικών καταυλισμών από το πυροβολικό του FPR. Οι πρώην FAR και η πολιτοφυλακή αντιστάθηκαν όπως όπως, κι' ύστερα υποχώρησαν για να ενώσουν τις δυνάμεις τους με συνονθύλευμα των απλήρωτων ληστών που ονομαζόταν ζαϊρινός στρατός. Εν όψει τοιαύτης επιχειρησιακής δυσπραγίας, ο Μομπούτου ζήτησε από τον Ντομινίκ ντε Βιλπέν να του πέψει μερικούς μισθοφόρους σαν εκείνους που έκαναν θραύση στην δεκαετία του εξήντα, όπως ο διαβόητος ιρλανδός Μάϊκ "Μαντ Ντογκ" Χόαρ, ο Μπομπ Ντενάρ και άλλοι. Μα το μόνο που βρήκαν κι' έστειλαν οι γάλλοι -καθόλου φορμαρισμένοι μετά την σπαλιόρα του 1994- ήταν όλοι κι' όλοι δυο εκατοντάδες σερβοβόσνιοι νταήδες, ικανότατοι βεβαίως για επιχειρήσεις εθνοκάθαρσης στην Σρεμπρένιτσα, οπωσδήποτε όμως ανίκανοι μέχρι απελπισίας στην μάχη.
Έμειναν μες στη μέση οι πρόσφυγες, μια δυσκίνητη, σάρκινη μάζα στο έλεος των οβίδων, κοπάδι που σκόρπισε να σωθεί στη ζούγκλα. Λένε πως τους πρόσφυγες τους εντόπιζαν στην ζούγκλα δύο αμερικάνικα Λόκχηντ που επιχειρούσαν από το Έντεμπε. Ύστερα, έφταναν ειδικές μονάδες του FPR να τους ξεκάνουν. Με σφυριά, λέει μία αξιόπιστη πηγή, για περισσότερη διακριτικότητα και οικονομία. Από τους επιζήσαντες άλλοι πέθαναν από την πείνα και τις αρρώστιες, άλλοι βρέθηκαν στην ενδοχώρα, κι΄ άλλοι γύρισαν δια της βίας στη Ρουάντα, στις μαζικές δολοφονίες, τις εξαφανίσεις και την θλιμμένη της ομορφιά. Ο ΟΗΕ έστειλε μια επιτροπή να ερευνήσει επιτοπίως την κατάσταση, όμως ο Μζέε δεν ενέκρινε την ιδέα. Πάντως, σύμφωνα με την Ύπατο Αρμοστή για τους Πρόσφυγες Σαγκάτο Ογκάτα, περίπου τριακόσιες χιλιάδες άμαχοι ξεπαστρεύτηκαν σ΄ εκείνη την εισβολή.
Η Ουγκάντα, η Ανγκόλα και το Μπουρούντι εισέβαλαν στο Ζαΐρ με τον νέο χρόνο. Εν τω μεταξύ, ο Καμπιλά εδραίωνε την θέση του στην ηγεσία του AFDL. Παρά τις διαμαρτυρίες του Κισάσε Νγκάντου, εμφανιζόταν πλέον ως ο πρόεδρος του κινήματος κι' έκανε δηλώσεις στα διεθνή μέσα. Λίγο μετά, οι πέντε συνιστώσες του AFDL έγιναν μία, και ο Κισάσε Νγκάντου δολοφονήθηκε από τους τούτσι που του είχε δώσει το FPR να τον φυλάνε. Έτσι ο Μζέε επεβλήθη ως αρχηγός της Επαναστάσεως και επισήμως.
Η συμμαχία νίκησε εύκολα τους ξυπόλυτους ζαϊρινούς. Τον Μάϊο του 1997, ο Μζέε μπήκε στην Κινσάσα, ορκίστηκε Πρόεδρος της Δημοκρατίας, και ξανάδωσε στη χώρα το παλιό όνομα που είχε επί Λουμούμπα: Κονγκό. Ή πιο επίσημα, Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό. Η σύνθεση της νέας κυβέρνησης είχε κάποιο ενδιαφέρον. Ο υπουργός υγείας, για παράδειγμα, ήταν θαυμαστής του Κιμ Ιλ Σουνγκ, και ο συνάδελφός του των εξωτερικών έλεγε πως ήταν ψυχαναλυτής γιατί είχε χρηματίσει σωφέρ του διασήμου Ζακ Λακάν στο Παρίσι. Ωστόσο, στις επιτελικές θέσεις του κογκολέζικου στρατού τα πράγματα ήταν πιο σοβαρά. Ο Τζέιμς Καμπαρέμπε, φερ' ειπείν, πρώην υπασπιστής του Πωλ, επικεφαλής της εισβολής στο Κονγκό και οργανωτής της σφαγής των προσφύγων, έγινε αρχηγός του επιτελείου και εξ απορρήτων του Λωράν Ντεζιρέ Καμπιλά.
james Kabarebe (orinfor)
Ο Μομπούτου τόσκασε, αλλά όχι για πολύ. Πέθανε λίγο αργότερα στο Μαρόκο.
Παρά τον θρίαμβο της Επαναστάσεως, το Κιβού κόχλαζε ακόμη. Οι ντόπιοι τούτσι είχαν πάρει τ΄ απάνω χέρι και οι άλλες φυλές είχαν μπει στο περιθώριο, δεν καταλάβαιναν το σόι επανάσταση ήταν αυτή με το FPR στο κεφάλι τους, και δυσανασχετούσαν. Το ίδιο γινόταν και στον καινούργιο στρατό. Οι μονάδες στις οποίες πλειοψηφούσαν οι κιβουσιάνοι τούτσι και οι μπανιαμουλέγκε είχαν περάσει στον έλεγχο του Τζέιμς Καμπαρέμπε. Τον Αύγουστο του 1998, ο Καμπιλά αποφάσισε πως καλά ως εδώ, αλλά η προστασία που του παρείχαν οι ρουαντέζοι και ουγκαντέζοι σύντροφοι ούτε ακίνδυνη ήταν, ούτε με το αζημίωτο. Τους ευχαρίστησε λοιπόν, και τους ζήτησε να φύγουν σε εικοσιτέσσερις ώρες από την χώρα. Όταν ο Τζέιμς Καμπαρέμπε πήγε να αποχαιρετήσει τον Μζέε, ο επικεφαλής της φρουράς του ζήτησε ν' αφήσει το μπιστόλι του έξω από το γραφείο. Ο Τζέιμς συμμορφώθηκε, αλλά εκεί που έκανε να περάσει μέσα, ο επικεφαλής σκέφτηκε να τον ψάξει, κι' ευτυχώς γιατί βρήκαν στην αρβύλα του ένα τριανταδυάρι και του το πήραν επίσης, οπότε κατόπιν τούτου ο Τζέιμς ξανάκανε να μπει, αλλά την τελευταία στιγμή ο επικεφαλής φώναξε του Τζέιμς να βγάλει το μπερέ του, εις ένδειξιν σεβασμού στον Μζέε δηλαδή, αλλά ο Τζέιμς δεν ήθελε να το βγάλει, οπότε ψάξανε και το μπερέ με το ζόρι, και μέσα ήταν ένα μικρούλι μπιστολάκι των εικοσιδύο. Μετά κι' απ' αυτό, ο Τζέιμς μπήκε, χαιρέτησε, κι' έφυγε για το Κιγκάλι. Λίγες μέρες αργότερα, μεγάλη εξέγερση ξέσπασε στο στράτευμα, το οποίο έγινε από κούπες, κι' όσοι βρέθηκαν σε λάθος στρατώνα την λάθος στιγμή τους έφαγε το μαύρο φίδι. Το FPR εισέβαλε στο Κιβού να βοηθήσει και πάλι τους ομοεθνείς.
Στο σημείο αυτό πρέπει να κάνω μια παρένθεση για να διευκρινίσω πως για τα εσωτερικά της ηγετικής ομάδας του FPR γνωρίζουμε λιγότερα απ' ό,τι για τις σχέσεις Παπαδόπουλου-Ιωαννίδη λίγο πριν το πραξικόπημα στην Κύπρο. Ωστόσο, θεωρείται βέβαιη η ύπαρξη στους κόλπους της ομάδας δύο φατριών με συμπλέοντα και συγχρόνως αντικρουόμενα συμφέροντα, ήτοι της των ακραίων του Πωλ Καγκάμε και της των πάρα πολύ ακραίων του Τζέιμς Καμπαρέμπε. Επίσης, υπάρχουν ενδείξεις πως η έξωση του FPR από την Κινσάσα έθεσε επί τάπητος ένα ζήτημα συζητημένο ήδη εκτενώς μεν, αλλά μόνον με την μορφή υποθέσεως εργασίας μέχρι τούδε, το οποίο θα μπορούσε να διχάσει μέχρις αλληλοεξοντώσεως τις δύο φατρίες, και επί του οποίου η φατρία του Τζέιμς Καμπαρέμπε ίσως να είχε την ανεπίσημη πλην σθεναρή υποστήριξη των μυστικών υπηρεσιών του αμερικανικού στρατού ή έστω κάποιων σημαινόντων στελεχών του. Το ζήτημα αυτό θα μπορούσε να διατυπωθεί ως εξής: "Αν ο Καμπιλά μας δώσει πόδι, το τρώμε ή τρώμε τον Καμπιλά;"
Όταν λοιπόν ο Τζέιμς Καμπαρέμπε γύρισε στο Κιγκάλι εκτός εαυτού, το ξέκοψε του Πωλ πως αν ήθελε να συνεχίσει να είναι ο αρχηγός τους να τον αφήσει -τον Τζέιμς- να το κανονίσει αυτός το ζήτημα. Aντί λοιπόν να εκτελεστεί επί τόπου για ανταρσία, ο Καμπαρέμπε έφυγε για την Γκόμα, όπου επίταξε τρία ξένα μπόϊνγκ που βρήκε στο αεροδρόμιο μαζί με τα πληρώματα, φόρτωσε μια ταξιαρχία του FPR, και απογειώθηκε για την Κιτόνα, χίλια τριακόσια μίλια μακριά, στο νοτιοδυτικό Κονγκό. Στο αεροδρόμιο της Κιτόνα τον περίμεναν μερικές χιλιάδες εχθροί με όλμους και πολυβόλα παραταγμένοι στον διάδρομο προσγείωσης, οι οποίοι έριξαν στα λάστιχα του μπόϊνγκ ώστε ο Τζέιμς να μην μπορεί να το σκάσει, αν και ο Τζέιμς δεν είχε έρθει για να φύγει, οπότε άρχισαν οι διαπραγματεύσεις, κι' αφού κουβέντιασαν κανένα μισάωρο για φαΐ, σφαίρες και πλιάτσικο, ρουαντέζοι και κονγκολέζοι έφυγαν αδελφωμένοι να πάρουν την Κινσάσα για δεύτερη φορά σε δύο χρόνια.
Παρά τον θρίαμβο της Επαναστάσεως, το Κιβού κόχλαζε ακόμη. Οι ντόπιοι τούτσι είχαν πάρει τ΄ απάνω χέρι και οι άλλες φυλές είχαν μπει στο περιθώριο, δεν καταλάβαιναν το σόι επανάσταση ήταν αυτή με το FPR στο κεφάλι τους, και δυσανασχετούσαν. Το ίδιο γινόταν και στον καινούργιο στρατό. Οι μονάδες στις οποίες πλειοψηφούσαν οι κιβουσιάνοι τούτσι και οι μπανιαμουλέγκε είχαν περάσει στον έλεγχο του Τζέιμς Καμπαρέμπε. Τον Αύγουστο του 1998, ο Καμπιλά αποφάσισε πως καλά ως εδώ, αλλά η προστασία που του παρείχαν οι ρουαντέζοι και ουγκαντέζοι σύντροφοι ούτε ακίνδυνη ήταν, ούτε με το αζημίωτο. Τους ευχαρίστησε λοιπόν, και τους ζήτησε να φύγουν σε εικοσιτέσσερις ώρες από την χώρα. Όταν ο Τζέιμς Καμπαρέμπε πήγε να αποχαιρετήσει τον Μζέε, ο επικεφαλής της φρουράς του ζήτησε ν' αφήσει το μπιστόλι του έξω από το γραφείο. Ο Τζέιμς συμμορφώθηκε, αλλά εκεί που έκανε να περάσει μέσα, ο επικεφαλής σκέφτηκε να τον ψάξει, κι' ευτυχώς γιατί βρήκαν στην αρβύλα του ένα τριανταδυάρι και του το πήραν επίσης, οπότε κατόπιν τούτου ο Τζέιμς ξανάκανε να μπει, αλλά την τελευταία στιγμή ο επικεφαλής φώναξε του Τζέιμς να βγάλει το μπερέ του, εις ένδειξιν σεβασμού στον Μζέε δηλαδή, αλλά ο Τζέιμς δεν ήθελε να το βγάλει, οπότε ψάξανε και το μπερέ με το ζόρι, και μέσα ήταν ένα μικρούλι μπιστολάκι των εικοσιδύο. Μετά κι' απ' αυτό, ο Τζέιμς μπήκε, χαιρέτησε, κι' έφυγε για το Κιγκάλι. Λίγες μέρες αργότερα, μεγάλη εξέγερση ξέσπασε στο στράτευμα, το οποίο έγινε από κούπες, κι' όσοι βρέθηκαν σε λάθος στρατώνα την λάθος στιγμή τους έφαγε το μαύρο φίδι. Το FPR εισέβαλε στο Κιβού να βοηθήσει και πάλι τους ομοεθνείς.
Στο σημείο αυτό πρέπει να κάνω μια παρένθεση για να διευκρινίσω πως για τα εσωτερικά της ηγετικής ομάδας του FPR γνωρίζουμε λιγότερα απ' ό,τι για τις σχέσεις Παπαδόπουλου-Ιωαννίδη λίγο πριν το πραξικόπημα στην Κύπρο. Ωστόσο, θεωρείται βέβαιη η ύπαρξη στους κόλπους της ομάδας δύο φατριών με συμπλέοντα και συγχρόνως αντικρουόμενα συμφέροντα, ήτοι της των ακραίων του Πωλ Καγκάμε και της των πάρα πολύ ακραίων του Τζέιμς Καμπαρέμπε. Επίσης, υπάρχουν ενδείξεις πως η έξωση του FPR από την Κινσάσα έθεσε επί τάπητος ένα ζήτημα συζητημένο ήδη εκτενώς μεν, αλλά μόνον με την μορφή υποθέσεως εργασίας μέχρι τούδε, το οποίο θα μπορούσε να διχάσει μέχρις αλληλοεξοντώσεως τις δύο φατρίες, και επί του οποίου η φατρία του Τζέιμς Καμπαρέμπε ίσως να είχε την ανεπίσημη πλην σθεναρή υποστήριξη των μυστικών υπηρεσιών του αμερικανικού στρατού ή έστω κάποιων σημαινόντων στελεχών του. Το ζήτημα αυτό θα μπορούσε να διατυπωθεί ως εξής: "Αν ο Καμπιλά μας δώσει πόδι, το τρώμε ή τρώμε τον Καμπιλά;"
Όταν λοιπόν ο Τζέιμς Καμπαρέμπε γύρισε στο Κιγκάλι εκτός εαυτού, το ξέκοψε του Πωλ πως αν ήθελε να συνεχίσει να είναι ο αρχηγός τους να τον αφήσει -τον Τζέιμς- να το κανονίσει αυτός το ζήτημα. Aντί λοιπόν να εκτελεστεί επί τόπου για ανταρσία, ο Καμπαρέμπε έφυγε για την Γκόμα, όπου επίταξε τρία ξένα μπόϊνγκ που βρήκε στο αεροδρόμιο μαζί με τα πληρώματα, φόρτωσε μια ταξιαρχία του FPR, και απογειώθηκε για την Κιτόνα, χίλια τριακόσια μίλια μακριά, στο νοτιοδυτικό Κονγκό. Στο αεροδρόμιο της Κιτόνα τον περίμεναν μερικές χιλιάδες εχθροί με όλμους και πολυβόλα παραταγμένοι στον διάδρομο προσγείωσης, οι οποίοι έριξαν στα λάστιχα του μπόϊνγκ ώστε ο Τζέιμς να μην μπορεί να το σκάσει, αν και ο Τζέιμς δεν είχε έρθει για να φύγει, οπότε άρχισαν οι διαπραγματεύσεις, κι' αφού κουβέντιασαν κανένα μισάωρο για φαΐ, σφαίρες και πλιάτσικο, ρουαντέζοι και κονγκολέζοι έφυγαν αδελφωμένοι να πάρουν την Κινσάσα για δεύτερη φορά σε δύο χρόνια.
Το μπλιτζκριγκ του Τζέιμς Καμπαρέμπε (ο χάρτης PBS Newshour)
Αυτή τη φορά η ρουαντέζικη εισβολή τους ξίνισε τους ανγκολέζους, γιατί τελευταίως το καθεστώς του Πωλ Καγκάμε φλέρταρε με τον Σαβίμπι και την UNITA. Αν οι ρουαντέζοι έδιωχναν τον Μζέε από την εξουσία, το φλερτάκι μπορούσε να εξελιχθεί σε στρατηγική συμμαχία Ρουάντας, Κονγκό και UNITA εναντίον τους. Επιπλέον, με τον σάλτο στην Κιτόνα ο Τζέιμς Καμπαρέμπε είχε έρθει επικίνδυνα κοντά στις πετρελαιοπηγές τους. Και παρά τις επίσημες διαβεβαιώσεις, ποιος εμπιστευόταν ανθρώπους σαν τον Καμπαρέμπε και τον Καγκάμε; Γι' αυτό και έσπευσαν να σταματήσουν την εισβολή με ρώσικα τανκς, αεροπλάνα και ελικόπτερα. Στρατεύματα έστειλε και η Ζιμπάμπουε, η οποία ανησυχούσε για τις οικονομικές της συμφωνίες με τον Καμπιλά. Η Ναμίμπια βοήθησε επειδή -όπως η Ανγκόλα- είχε πρόβλημα με τις διεισδύσεις της UNITA στο έδαφός της κι' επειδή οι συγγενείς του προέδρου της χώρας έκαναν δουλειές με φούντες στο Κονγκό. Το Σουδάν έπραξε αναλόγως επειδή είχε τα γνωστά προβλήματα με την Ουγκάντα. Οι φαντάροι του Τσαντ έφτασαν κι' εκείνοι άρον-άρον επειδή στο Τσαντ μιλάνε γαλλικά. Πέταξαν μάλιστα με αεροπλάνα του Καντάφι, επειδή οι αμερικάνοι υποστήριζαν το FPR και την Ουγκάντα, κι' επειδή ο Καντάφι μισούσε τους αμερικάνους και όλους τους συμμάχους τους ανά την υφήλιο. Κι' ήρθε όλη η Αφρική κι' έμπλεξε στο Κονγκό.
Μέσα σε λίγες μέρες τα ανγκολέζικα ελικόπτερα είχαν ξεκάνει τους μισούς άντρες του Καμπαρέμπε. Τους άλλους μισούς τους έσωσαν οι αμερικάνικες υπηρεσίες, που ναύλωσαν μερικά αεροπλάνα να τους πάρουν απ' το Ματάντι ενόσω οι ανγκολέζοι έκαναν τα στραβά μάτια να μην δυσαρεστήσουν πολύ τους αμερικάνους. Ωστόσο, κάποια τμήματα εκείνου του καθημαγμένου σώματος -κυρίως κονγκολέζοι στρατολογημένοι στην Κιτόνα- άρχισαν μιαν απελπισμένη πορεία προς την Κινσάσα, προς το αεροδρόμιο της πρωτεύουσας συγκεκριμένα, όπου πίστευαν πως θα τους μάζευαν τα αεροπλάνα που τους έταξε ο Τζέιμς για να τους ξεφορτωθεί. Τους τυχερούς τους πρόλαβαν τα ανγκολέζικα ελικόπτερα. Γιατί τους υπόλοιπους τους περίμενε ο όχλος. Τους φόραγαν μια σαμπρέλα βρεγμένη με πετρέλαιο στο λαιμό και τους έβαζαν φωτιά.
Τελικώς το FPR περιορίστηκε στο Κιβού, κι' ένα νέο κίνημα ξεφύτρωσε πάλι από το μηδέν, ο Κογκολέζικος Συναγερμός για την Δημοκρατία -το RCD- ώστε να νομιμοποιηθεί η ρουαντέζικη παρουσία στην περιοχή. Εκτός από τους εγκάθετους του Κιγκάλι, το νέο κίνημα φιλοξένησε κι' ένα σωρό τοπικούς παράγοντες, τυχοδιώκτες, επίδοξους πολέμαρχους, πρώην αριστερούς και μερικούς ντόπιους βαρόνους, ώστε να δοθεί κάποια επίφαση λαϊκής συναίνεσης στην κατοχή. Όμως παρ' όλα τα μασκαραλίκια του FPR, η κατοχή ήταν κατοχή, κι' αυτό δεν μπορούσαν να το κρύψουν από κανέναν. Το Κιγκάλι είχε βέβαια την καραμέλα των γενοκτόνων πρώην FAR και ιντεραχάμουε, οι οποίοι σε μία πραγματικά εντυπωσιακή αλλαγή των συμμαχιών είχαν επιστρέψει επί σκηνής στο πλευρό του προ δύο ετών αμείλικτου εχθρού τους, του Καμπιλά. Μάλιστα, για να ξεβγάλουν την δυσοσμία της πτωμαΐνης από πάνω τους, είχαν αλλάξει όνομα κι' είχαν γίνει Δημοκρατικό Μέτωπο για την Απελευθέρωση της Ρουάντας και Απελευθερωτικός Στρατός Ρουάντας, ακρωνυμικώς FDLR και ALIR αντιστοίχως. Οι οργανώσεις αυτές στρατολογούσαν αθρόως μεταξύ των προσφύγων που είχαν σωθεί από τις εκκαθαρίσεις των καταυλισμών το 1996. Συχνά οι νεοσύλλεκτοι ήταν μικρά παιδιά κι έφηβοι χωρίς άλλη ελπίδα επιβίωσης παρά το καλάζνικοφ, και οι οποίοι λόγω ηλικίας δεν γινόταν να είναι γενοκτόνοι όπως ήθελε να τους παρουσιάζει ο Πωλ. Άλλωστε, παρά τις ιερεμιάδες, το FPR άλλοτε ανεχόταν την συνύπαρξη με το FDLR και το ALIR, άλλοτε έκανε συμφωνίες και μπίζνες μαζί τους, και όλο και σπανιότερα τους πολεμούσε. Από την πλευρά τους, οι μισοεξαγνισμένες αυτές περιστερές έλυναν τις μεταξύ τους διαφορές με τα όπλα, ενώ συνεργάζονταν με τα ποικιλώνυμα αντάρτικα των αδελφών χούτου του Μπουρούντι που είχαν τις βάσεις τους στο Κονγκό -ήταν οι Δυνάμεις Αμύνης της Δημοκρατίας ή FDD που διασπάστηκε από το Εθνικό Συμβούλιο Αμύνης και Δημοκρατίας, το CNDD δηλαδή, που δεν είχε σχέση με τις Εθνικές Δυνάμεις Απελευθερώσεως, το FNL, και το οποίο δεν πρέπει να συγχέεται με τις Εθνικές Απελευθερωτικές Δυνάμεις, το FLN- αντάρτικα (επαναλαμβάνω) τα οποία κυνηγούσε μέσα στο Κονγκό ο σύμμαχος του FPR και επίσης ελεγχόμενος από τους τούτσι εθνικός στρατός του Μπουρούντι. Τον ωραίο και σουρεαλιστικό αυτόν πίνακα συμπλήρωναν οι διάφορες εντόπιες και γραφικότατες συμμορίες των πολεμιστών μάϊ-μάϊ. Αυτοί δεν ήταν μία ενιαία οργάνωση, ήταν πολλές, κι' άλλαζαν κάθε τόσο συμμαχίες. Στην αρχή ήταν εναντίον των προσφύγων χούτου που τους ρήμαζαν τα χωριά. Ύστερα, όταν οι καταυλισμοί διαλύθηκαν, συμμάχησαν με το FDLR και το ALIR εναντίον του FPR και των προστατευομένων του, του RCD, των κιβουσιάνων τούτσι και των μπανιαμουλένγκε. Εξαιρετικά βίαιοι και με παντελή έλλειψη πειθαρχίας, οι μάϊ-μάϊ κατάντησαν να αλληλοσκοτώνονται στο τέλος μεταξύ τους. Οι μπανιαμουλένγκε πάλι οργανώθηκαν σε διαφορετικών ειδών πολιτοφυλακές και στράφηκαν εναντίον του εκ Ρουάντας προστάτη τους όταν η προστασία που τους προσέφερε έγινε ασφυκτική μέχρις εκμεταλλεύσεως. Τότε, το FPR έστειλε τα νεοαποκτηθέντα μαχητικά ελικόπτερά του για να καταπνίξει την αποστασία των προστατευομένων του στο αίμα.
Οι ουγκαντέζοι, μετά την έξωσή τους από την Κινσάσα, κάνανε κατοχή στο βόρειο Κονγκό, στο Ιτούρι, όπου βάλανε τους χέμα που ήταν βοσκοί να φαγωθούν με τους λέντου που ήταν γεωργοί και είχαν πάντοτε ανοιχτούς λογαριασμούς μεταξύ τους για τα λιβαδοχώραφα. Ύστερα στήσανε δικό τους κίνημα-βιτρίνα, το Κίνημα για την Απελευθέρωση του Κονγκό, το MLC, με πρόεδρο τον βαθύπλουτο επιχειρηματία Ζαν-Πιερ Μπέμπα, το οποίο ήρθε σε σύγκρουση με το RCD των ρουαντέζων, το οποίο σε λίγο διασπάστηκε κι' έγινε RCD-Goma (ρουαντοφίλων) και RCD-ML (ουγκαντοφίλων), το δεύτερο με πρόεδρο τον Ερνέστ Βάμπα ντία Βάμπα, έναν πολιτικό επιστήμονα, πρώην καθηγητή του Χάρβαρντ και του Νταρ ες Σαλαάμ, και από το οποίο αργότερα αποσπάστηκε η φράξια του Αντύπα Μπούσα Νυαμουΐσι.
Μέσα σε λίγες μέρες τα ανγκολέζικα ελικόπτερα είχαν ξεκάνει τους μισούς άντρες του Καμπαρέμπε. Τους άλλους μισούς τους έσωσαν οι αμερικάνικες υπηρεσίες, που ναύλωσαν μερικά αεροπλάνα να τους πάρουν απ' το Ματάντι ενόσω οι ανγκολέζοι έκαναν τα στραβά μάτια να μην δυσαρεστήσουν πολύ τους αμερικάνους. Ωστόσο, κάποια τμήματα εκείνου του καθημαγμένου σώματος -κυρίως κονγκολέζοι στρατολογημένοι στην Κιτόνα- άρχισαν μιαν απελπισμένη πορεία προς την Κινσάσα, προς το αεροδρόμιο της πρωτεύουσας συγκεκριμένα, όπου πίστευαν πως θα τους μάζευαν τα αεροπλάνα που τους έταξε ο Τζέιμς για να τους ξεφορτωθεί. Τους τυχερούς τους πρόλαβαν τα ανγκολέζικα ελικόπτερα. Γιατί τους υπόλοιπους τους περίμενε ο όχλος. Τους φόραγαν μια σαμπρέλα βρεγμένη με πετρέλαιο στο λαιμό και τους έβαζαν φωτιά.
Τελικώς το FPR περιορίστηκε στο Κιβού, κι' ένα νέο κίνημα ξεφύτρωσε πάλι από το μηδέν, ο Κογκολέζικος Συναγερμός για την Δημοκρατία -το RCD- ώστε να νομιμοποιηθεί η ρουαντέζικη παρουσία στην περιοχή. Εκτός από τους εγκάθετους του Κιγκάλι, το νέο κίνημα φιλοξένησε κι' ένα σωρό τοπικούς παράγοντες, τυχοδιώκτες, επίδοξους πολέμαρχους, πρώην αριστερούς και μερικούς ντόπιους βαρόνους, ώστε να δοθεί κάποια επίφαση λαϊκής συναίνεσης στην κατοχή. Όμως παρ' όλα τα μασκαραλίκια του FPR, η κατοχή ήταν κατοχή, κι' αυτό δεν μπορούσαν να το κρύψουν από κανέναν. Το Κιγκάλι είχε βέβαια την καραμέλα των γενοκτόνων πρώην FAR και ιντεραχάμουε, οι οποίοι σε μία πραγματικά εντυπωσιακή αλλαγή των συμμαχιών είχαν επιστρέψει επί σκηνής στο πλευρό του προ δύο ετών αμείλικτου εχθρού τους, του Καμπιλά. Μάλιστα, για να ξεβγάλουν την δυσοσμία της πτωμαΐνης από πάνω τους, είχαν αλλάξει όνομα κι' είχαν γίνει Δημοκρατικό Μέτωπο για την Απελευθέρωση της Ρουάντας και Απελευθερωτικός Στρατός Ρουάντας, ακρωνυμικώς FDLR και ALIR αντιστοίχως. Οι οργανώσεις αυτές στρατολογούσαν αθρόως μεταξύ των προσφύγων που είχαν σωθεί από τις εκκαθαρίσεις των καταυλισμών το 1996. Συχνά οι νεοσύλλεκτοι ήταν μικρά παιδιά κι έφηβοι χωρίς άλλη ελπίδα επιβίωσης παρά το καλάζνικοφ, και οι οποίοι λόγω ηλικίας δεν γινόταν να είναι γενοκτόνοι όπως ήθελε να τους παρουσιάζει ο Πωλ. Άλλωστε, παρά τις ιερεμιάδες, το FPR άλλοτε ανεχόταν την συνύπαρξη με το FDLR και το ALIR, άλλοτε έκανε συμφωνίες και μπίζνες μαζί τους, και όλο και σπανιότερα τους πολεμούσε. Από την πλευρά τους, οι μισοεξαγνισμένες αυτές περιστερές έλυναν τις μεταξύ τους διαφορές με τα όπλα, ενώ συνεργάζονταν με τα ποικιλώνυμα αντάρτικα των αδελφών χούτου του Μπουρούντι που είχαν τις βάσεις τους στο Κονγκό -ήταν οι Δυνάμεις Αμύνης της Δημοκρατίας ή FDD που διασπάστηκε από το Εθνικό Συμβούλιο Αμύνης και Δημοκρατίας, το CNDD δηλαδή, που δεν είχε σχέση με τις Εθνικές Δυνάμεις Απελευθερώσεως, το FNL, και το οποίο δεν πρέπει να συγχέεται με τις Εθνικές Απελευθερωτικές Δυνάμεις, το FLN- αντάρτικα (επαναλαμβάνω) τα οποία κυνηγούσε μέσα στο Κονγκό ο σύμμαχος του FPR και επίσης ελεγχόμενος από τους τούτσι εθνικός στρατός του Μπουρούντι. Τον ωραίο και σουρεαλιστικό αυτόν πίνακα συμπλήρωναν οι διάφορες εντόπιες και γραφικότατες συμμορίες των πολεμιστών μάϊ-μάϊ. Αυτοί δεν ήταν μία ενιαία οργάνωση, ήταν πολλές, κι' άλλαζαν κάθε τόσο συμμαχίες. Στην αρχή ήταν εναντίον των προσφύγων χούτου που τους ρήμαζαν τα χωριά. Ύστερα, όταν οι καταυλισμοί διαλύθηκαν, συμμάχησαν με το FDLR και το ALIR εναντίον του FPR και των προστατευομένων του, του RCD, των κιβουσιάνων τούτσι και των μπανιαμουλένγκε. Εξαιρετικά βίαιοι και με παντελή έλλειψη πειθαρχίας, οι μάϊ-μάϊ κατάντησαν να αλληλοσκοτώνονται στο τέλος μεταξύ τους. Οι μπανιαμουλένγκε πάλι οργανώθηκαν σε διαφορετικών ειδών πολιτοφυλακές και στράφηκαν εναντίον του εκ Ρουάντας προστάτη τους όταν η προστασία που τους προσέφερε έγινε ασφυκτική μέχρις εκμεταλλεύσεως. Τότε, το FPR έστειλε τα νεοαποκτηθέντα μαχητικά ελικόπτερά του για να καταπνίξει την αποστασία των προστατευομένων του στο αίμα.
Οι ουγκαντέζοι, μετά την έξωσή τους από την Κινσάσα, κάνανε κατοχή στο βόρειο Κονγκό, στο Ιτούρι, όπου βάλανε τους χέμα που ήταν βοσκοί να φαγωθούν με τους λέντου που ήταν γεωργοί και είχαν πάντοτε ανοιχτούς λογαριασμούς μεταξύ τους για τα λιβαδοχώραφα. Ύστερα στήσανε δικό τους κίνημα-βιτρίνα, το Κίνημα για την Απελευθέρωση του Κονγκό, το MLC, με πρόεδρο τον βαθύπλουτο επιχειρηματία Ζαν-Πιερ Μπέμπα, το οποίο ήρθε σε σύγκρουση με το RCD των ρουαντέζων, το οποίο σε λίγο διασπάστηκε κι' έγινε RCD-Goma (ρουαντοφίλων) και RCD-ML (ουγκαντοφίλων), το δεύτερο με πρόεδρο τον Ερνέστ Βάμπα ντία Βάμπα, έναν πολιτικό επιστήμονα, πρώην καθηγητή του Χάρβαρντ και του Νταρ ες Σαλαάμ, και από το οποίο αργότερα αποσπάστηκε η φράξια του Αντύπα Μπούσα Νυαμουΐσι.
ο χάρτης από unc.edu
Αυτός ο Αντύπας κατάφερε τάζοντας προς πάσα κατεύθυνση να τον υποστηρίζουν και η Κινσάσα και ο Μουσεβένι εναντίον του εσωκομματικού του αντιπάλου -του καθηγητή- επί του οποίου τελικώς επεκράτησε μετά από σκληρές μάχες. Όμως στην σύγκρουση Μπέμπα-Νυαμουΐσι που ακολούθησε, ο Μουσεβένι ενίσχυσε με πυροβολικό τις δυνάμεις του πρώτου, οπότε ο Αντύπας Μπούσα Νυαμουίσι στράφηκε στην Κινσάσα για υποστήριξη. Επιπλέον, ο Νυαμουΐσι είχε να αντιμετωπίσει και τους μάϊ-μάϊ, που ήταν σύμμαχοι μεν της Κινσάσα αλλά όχι δικοί του. Με τα πολλά, ο Αντύπας τα βόλεψε, μερικά χρόνια μετά βρέθηκε υπουργός εξωτερικών του Κονγκό, το πως είναι μεγάλη ιστορία και να μην επεκταθώ. Μάλιστα, στις 18 Οκτωβρίου του 2008 συναντήθηκε στο Κεμπέκ με τον Γιάννη Βαλινάκη, υφυπουργό εξωτερικών της Ελλάδος, ο οποίος και τον ενημέρωσε για το φλέγον θέμα της ονομασίας των Σκοπίων και άλλα ζητήματα ζωτικού ενδιαφέροντος στις σχέσεις των δύο χωρών. Ο Αντύπας Μπούσα Νυαμουΐσι διαβεβαίωσε τον Γιάννη Βαλινάκη πως όσο καιρό εκκρεμεί το ζήτημα της ονομασίας των Σκοπίων, η Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό θα αναφέρεται στο γειτονικό κρατίδιο με το όνομα FYROM, τόσο στις διμερείς όσο και στις διεθνείς σχέσεις, σύμφωνα με τις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας.
Τελικώς ο πόλεμος των παρενθέτων πήρε σβάρνα και τους παρενθέσαντες. Ο Καγκάμε βρέθηκε να πολεμάει με τον παλιό του μέντορα, τον Μουσεβένι. Τον αχυρώνα τον έλεγαν Κισανγκάνι, πρώην Στανλεϊβίλ, εκεί που είναι τα πολλά διαμάντια, στείλανε τον Χόλμπρουκ οι υπερπόντιοι προστάτες, τους επανέφεραν στην τάξη, γιατί έτσι γίνεται πάντα, εκείνος που σου δίνει τα όπλα είναι το αφεντικό. Κι' έτσι, ο πόλεμος Ρουάντας-Ουγκάντας στο Κονγκό περιορίστηκε στους παρενθέτους. Και οι παρένθετοι συνέχιζαν να πολλαπλασιάζονται σαν λερναίες ύδρες με φράξιες και διασπάσεις. Από το RCD-G (ρουαντοφίλων) προήλθαν το RCD-Authentique (Αυθεντικό), το RCD-Original (Ορίτζιναλ) και το RCD-Kongolais (Κογκολέζικο). Αντιστοίχως, το RCD-National (Εθνικό) αποσπάστηκε από το RCD-ML (ουγκαντοφίλων) και προσέγγισε το επίσης προσκείμενο στην Ουγκάντα MLC. Θέλω να διευκρινίσω πως δεν χρειάζεται να αποστηθίσεις όλα αυτά τα κόμματα, τα γκροπούσκουλα και τα αρκτικόλεξα τα οποία αυξάνονται και πληθύνονται επικίνδυνα καθώς ετούτη μου η αφήγηση πλησιάζει στο τέλος της. Εγώ τα αναφέρω πάντως, της προσδίδουν κύρος. Και της αφήγησης, και εμού του αφηγητού.
Εν ολίγοις, όλοι είχαν ανοίξει πόλεμο εναντίον όλων. Κι΄ ολονών οι ορέξεις είχαν ανοίξει με τον πόλεμο. Κάθε είδους ορέξεις. Οικονομικές, σεξουαλικές, γαστρονομικές. Όσοι είχαν όπλα λήστευαν, σκότωναν και βίαζαν αδιακρίτως και πέραν του πολεμικού σκοπού, δηλαδή όχι πάντα τους αμάχους των άλλων, αλλά ενίοτε και τους δικούς τους. Έτρωγαν επίσης αδιακρίτως αγελάδες, γορίλλες κι' ανθρώπους. Κρούσματα κανιβαλισμού -με θύτες αντάρτες του Μπέμπα και θύματα πυγμαίους- συντάραξε την δυτική κοινή γνώμη εκείνο τον καιρό, αν και δεν θα έπρεπε, διότι την ίδια περίπου εποχή κάποιος γερμανός έφαγε έναν συμπατριώτη του.
Τελικώς ο πόλεμος των παρενθέτων πήρε σβάρνα και τους παρενθέσαντες. Ο Καγκάμε βρέθηκε να πολεμάει με τον παλιό του μέντορα, τον Μουσεβένι. Τον αχυρώνα τον έλεγαν Κισανγκάνι, πρώην Στανλεϊβίλ, εκεί που είναι τα πολλά διαμάντια, στείλανε τον Χόλμπρουκ οι υπερπόντιοι προστάτες, τους επανέφεραν στην τάξη, γιατί έτσι γίνεται πάντα, εκείνος που σου δίνει τα όπλα είναι το αφεντικό. Κι' έτσι, ο πόλεμος Ρουάντας-Ουγκάντας στο Κονγκό περιορίστηκε στους παρενθέτους. Και οι παρένθετοι συνέχιζαν να πολλαπλασιάζονται σαν λερναίες ύδρες με φράξιες και διασπάσεις. Από το RCD-G (ρουαντοφίλων) προήλθαν το RCD-Authentique (Αυθεντικό), το RCD-Original (Ορίτζιναλ) και το RCD-Kongolais (Κογκολέζικο). Αντιστοίχως, το RCD-National (Εθνικό) αποσπάστηκε από το RCD-ML (ουγκαντοφίλων) και προσέγγισε το επίσης προσκείμενο στην Ουγκάντα MLC. Θέλω να διευκρινίσω πως δεν χρειάζεται να αποστηθίσεις όλα αυτά τα κόμματα, τα γκροπούσκουλα και τα αρκτικόλεξα τα οποία αυξάνονται και πληθύνονται επικίνδυνα καθώς ετούτη μου η αφήγηση πλησιάζει στο τέλος της. Εγώ τα αναφέρω πάντως, της προσδίδουν κύρος. Και της αφήγησης, και εμού του αφηγητού.
Εν ολίγοις, όλοι είχαν ανοίξει πόλεμο εναντίον όλων. Κι΄ ολονών οι ορέξεις είχαν ανοίξει με τον πόλεμο. Κάθε είδους ορέξεις. Οικονομικές, σεξουαλικές, γαστρονομικές. Όσοι είχαν όπλα λήστευαν, σκότωναν και βίαζαν αδιακρίτως και πέραν του πολεμικού σκοπού, δηλαδή όχι πάντα τους αμάχους των άλλων, αλλά ενίοτε και τους δικούς τους. Έτρωγαν επίσης αδιακρίτως αγελάδες, γορίλλες κι' ανθρώπους. Κρούσματα κανιβαλισμού -με θύτες αντάρτες του Μπέμπα και θύματα πυγμαίους- συντάραξε την δυτική κοινή γνώμη εκείνο τον καιρό, αν και δεν θα έπρεπε, διότι την ίδια περίπου εποχή κάποιος γερμανός έφαγε έναν συμπατριώτη του.
Ο γερμανός κανίβαλος Armin Meiwes - Wikipedia, the free encyclopedia
Είχαν γνωριστεί μέσω διαδικτύου επί τούτου, δηλαδή με σκοπό να γίνουν ερασταί και να φάει ο ένας τον άλλο. Αρχικώς προσπάθησαν από κοινού να φάνε το πέος του ενός εξ αυτών τηγανητό με αλατοπίπερο και σκόρδο, αλλά χωρίς επιτυχία γιατί ήταν πολύ σκληρό. Ο ακρωτηριασθείς πέθανε τελικώς από αιμορραγία, οπότε ο άλλος τον γευμάτισε με την ησυχία του.
Ο Καμπιλά είχε στρατολογήσει στο AFDL αρκετούς ανήλικους από το Κιβού, ορφανά κυρίως και αλητάκια που τα λέγανε καντόγκο, δηλαδή πιτσιρίκια, και δικαίως, αφού τα μικρότερα ήταν δεν ήταν δέκα χρονών. Όταν ο κογκολέζικος στρατός χωρίστηκε στα δύο, οι καντόγκο ακολούθησαν θέλοντας και μη τους αξιωματικούς τους, κι' έτσι βρέθηκαν να αλληλοσκοτώνονται με τους παλιούς τους συντρόφους. Όταν τα παιδιά σκοτώνουν παιδιά είναι γιατί χρειάζονται πατέρα. Οι καντόγκο λοιπόν είχαν τον Καμπιλά για πατέρα, κι' αυτός τους είχε σαν παιδιά του, ιδιοκτησία του δηλαδή, γεγονός που του επέτρεψε να εκτελέσει τριανταέξι απ' αυτούς σε μια εξέγερση στην Κινσάσα, να τους διατάξει να σκοτώσουν τους τραυματίες συμπολεμιστές τους μετά από μια αποτυχημένη επίθεση στην Κατάνγκα, και μετά -το χειρότερο- να τους αποκαλέσει δειλούς. Ύστερα απ' όλα αυτά, η σχέση πατέρα-γιών περνούσε βαθιά κρίση, πράγμα που διέφευγε της προσοχής του μπουνταλά Καμπιλά.
Στις αρχές λοιπόν του 2001, την ώρα που ο μπουνταλάς Καμπιλά εργαζόταν στο προεδρικό γραφείο, μπήκε ένας σωματοφύλακάς του, ένας μπανιαμουλέγκε δεκάξι χρονών, κάτι να του πει. Κι' όπως έσκυψε να του ψιθυρίσει το κάτι, έβγαλε ο μικρός ένα περίστροφο και του έπαιξε δύο στο κεφάλι, και πάει, πέθανε ο Μζέε. Τον σωματοφύλακα τον σκότωσε επί τόπου ο συνταγματάρχης Έντυ Καπέντ, υπασπιστής του Καμπιλά, κι' έτσι δεν μαθεύτηκε τίποτε σχετικά με το ψυχαναλυτικό κίνητρο του πατροκτόνου. Φαίνεται όμως πως εντολέας της δολοφονίας ήταν ο ίδιος ο εκτελεστής του σωματοφύλακα, που του έκλεισε με τον τρόπο αυτόν το στόμα δια παντός. Ο Καπέντ δικάστηκε σε θάνατο με άλλους εικοσιπέντε για τον φόνο του Μζέε, οι ποινές όμως δεν εκτελέστηκαν ποτέ. Μερικά χρόνια αργότερα οι κατάδικοι εξαφανίστηκαν από την φυλακή, και κανείς δεν τους ξανάδε. Έτσι δεν ξέρουμε περισσότερα για την υπόθεση, ούτε αν σ' αυτήν ήταν ανακατεμένοι ο Πωλ με το FPR, ή αν πίσω από την δολοφονία του Λωράν Ντεζιρέ Καμπιλά ήταν οι δικοί του, δηλαδή η φιλοαγκολέζικη φράξια του καθεστώτος και το MPLA, επειδή ο μακαρίτης ξέπλενε διαμάντια για λογαριασμό του Τζόνας Σαβίμπι, ο οποίος συνέχιζε να ελέγχει κάποιες αδαμαντοφόρες περιοχές στην Ανγκόλα, να έχει τις άκρες του στο παγκόσμιο κύκλωμα διακίνησης πολυτίμων λίθων, και να ερωτοτροπεί -όπως είπαμε- με το Κιγκάλι.
Μετά την δολοφονία του Λωράν Ντεζιρέ Καμπιλά ανέλαβε ο γιός του, ο Ζοζέφ, τούτσι από την μεριά της μάνας του, γεγονός που δεν επηρέασε σε κάτι τις εξελίξεις, αφού οι εχθροπραξίες μεταξύ κογκολέζικου στρατού, FAR και ιντεραχάμουε που έγιναν FDLR και ALIR, μιας ποικιλίας οργανώσεων μάι-μάι, FPR, RCD-G, μπανιαμουλένγκε, RCD-ML, MLC, FDD, CNDD, FNL, FLN, ενόπλων δυνάμεων της Ουγκάντας, της Ζιμπάμπουε, της Ναμίμπιας και του Τσαντ, πολιτοφυλακών χέμα, λέντου και άλλων συνεχίστηκαν με αμείωτη ένταση. Μέχρι σήμερα έχουν πεθάνει τέσσερα εκατομμύρια άνθρωποι λόγω του πολέμου.
Στις αρχές λοιπόν του 2001, την ώρα που ο μπουνταλάς Καμπιλά εργαζόταν στο προεδρικό γραφείο, μπήκε ένας σωματοφύλακάς του, ένας μπανιαμουλέγκε δεκάξι χρονών, κάτι να του πει. Κι' όπως έσκυψε να του ψιθυρίσει το κάτι, έβγαλε ο μικρός ένα περίστροφο και του έπαιξε δύο στο κεφάλι, και πάει, πέθανε ο Μζέε. Τον σωματοφύλακα τον σκότωσε επί τόπου ο συνταγματάρχης Έντυ Καπέντ, υπασπιστής του Καμπιλά, κι' έτσι δεν μαθεύτηκε τίποτε σχετικά με το ψυχαναλυτικό κίνητρο του πατροκτόνου. Φαίνεται όμως πως εντολέας της δολοφονίας ήταν ο ίδιος ο εκτελεστής του σωματοφύλακα, που του έκλεισε με τον τρόπο αυτόν το στόμα δια παντός. Ο Καπέντ δικάστηκε σε θάνατο με άλλους εικοσιπέντε για τον φόνο του Μζέε, οι ποινές όμως δεν εκτελέστηκαν ποτέ. Μερικά χρόνια αργότερα οι κατάδικοι εξαφανίστηκαν από την φυλακή, και κανείς δεν τους ξανάδε. Έτσι δεν ξέρουμε περισσότερα για την υπόθεση, ούτε αν σ' αυτήν ήταν ανακατεμένοι ο Πωλ με το FPR, ή αν πίσω από την δολοφονία του Λωράν Ντεζιρέ Καμπιλά ήταν οι δικοί του, δηλαδή η φιλοαγκολέζικη φράξια του καθεστώτος και το MPLA, επειδή ο μακαρίτης ξέπλενε διαμάντια για λογαριασμό του Τζόνας Σαβίμπι, ο οποίος συνέχιζε να ελέγχει κάποιες αδαμαντοφόρες περιοχές στην Ανγκόλα, να έχει τις άκρες του στο παγκόσμιο κύκλωμα διακίνησης πολυτίμων λίθων, και να ερωτοτροπεί -όπως είπαμε- με το Κιγκάλι.
Μετά την δολοφονία του Λωράν Ντεζιρέ Καμπιλά ανέλαβε ο γιός του, ο Ζοζέφ, τούτσι από την μεριά της μάνας του, γεγονός που δεν επηρέασε σε κάτι τις εξελίξεις, αφού οι εχθροπραξίες μεταξύ κογκολέζικου στρατού, FAR και ιντεραχάμουε που έγιναν FDLR και ALIR, μιας ποικιλίας οργανώσεων μάι-μάι, FPR, RCD-G, μπανιαμουλένγκε, RCD-ML, MLC, FDD, CNDD, FNL, FLN, ενόπλων δυνάμεων της Ουγκάντας, της Ζιμπάμπουε, της Ναμίμπιας και του Τσαντ, πολιτοφυλακών χέμα, λέντου και άλλων συνεχίστηκαν με αμείωτη ένταση. Μέχρι σήμερα έχουν πεθάνει τέσσερα εκατομμύρια άνθρωποι λόγω του πολέμου.
Ο Κανένας
Ξέρω πόσο μπερδεμένο είναι όλο αυτό, πάντως αν το θέμα κινεί κανενός την περιέργεια: First Congo War και Second Congo War, στη Wikipedia. Ογκωδέστατο του Gerard Prunier το Africa's World War, αλλά θα γίνετε αφρικανισταί.
Τέλος της ενότητας "Η Γενοκτονία"
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου